اسید فولیک چیست؟
اسید فولیک یکی از ویتامین های ضروری از خانواده ویتامین های گروه B می باشد که بدن انسان قادر به ساخت این ویتامین نبوده و تأمین این ویتامین در بدن وابسته به جذب کافی و مداوم آن از طریق مکمل های غذایی روزانه می باشد. خصوصاً افراد مسن، ورزشکاران و خانم ها در دوران بارداری و شیردهی، نیاز بیشتری به مصرف اسید فولیک دارند. اسید فولیک در واکنش های متابولیکی زیادی در بدن انسان نقش داشته و برای عملکرد آن ضروری می باشد.
مصرف اسید فولیک، بویژه در شروع بارداری بسیار اساسی است، زیرا اسید فولیک در تکامل جنین نقش ایفا می کند. کپسول های اسید فولیک یوروویتال مقادیر مورد نیاز اسید فولیک در بدن را تامین می کنند. ویتامین B9 یا اسید فولیک که با نام فولاسین و فولات نیز معروف می باشد، اولین بار در سال ۱۹۳۸ به عنوان ماده غذایی ضروری برای جوجه ها شناخته شد. سپس ثابت شد که این ماده برای سایر حیوانات و انسان نیز ضروری می باشد.
این ماده در سال ۱۹۴۵ توسط تی.دی اسپایز مورد مصرف درمانی قرار گرفت. وی اولین بار اثبات نمود که اسید فولیک در درمان کم خونی وابسته با بارداری و اختلال در جذب گوارشی تأثیر دارد. مطالعات بعدی این مشاهدات و بررسی ها را تأئید نمودند.
اسید فولیک ماده ای کریستالی، زردرنگ، محلول در آب و پایدار در محیط اسیدی است و از سراسر روده جذب می شود. حدود نیمی از اسید فولیک ذخیره شده در بدن در کبد ذخیره می شود که حدود ۱۵-۵ میلی گرم بر کیلوگرم از وزن کبد را شامل می شود.

نقش اسید فولیک در سلامتی:

در تشکیل گلبول های قرمز خون:
اسید فولیک بصورت ترکیب با ویتامین B12، جهت تشکیل، بلوغ و تکثیر گلبول های قرمز مورد نیاز است.

در رشد و تکامل:
اسید فولیک جهت رشد و تقسیم سلولهای بدن، خصوصاً سلولهای عصبی و جهت تولید تعدادی از واسطه های عصبی (نورو ترانسمیتر) ضروری است. همچنین در تولید اسید های نوکلئیک شامل DNA و RNA که مسئوول انتقال صفات وراثتی می باشند مورد نیاز است.

 متابولیسم پروتئین:

اسید فولیک در متابولیسم پروتئین نقش فعالی دارد و باعث تقویت رشد طبیعی در بدن می گردد. متابولیسم تعدادی از اسیدهای آمینه ضروری نیازمند کوآنزیم های فولات می باشد. سنتز
متیونین از هموسیستئین به کوآنزیم فولات و آنزیم وابسته به ویتامین B12 نیازمند است. بنابراین کمبود فولات می تواند باعث کاهش سنتز متیونین و افزایش تولید هموسیستئین گردد. افزایش میزان هموسیستئین می تواند به عنوان یک فاکتور خطر جهت ایجاد بیماری های قلبی و سایر بیماری های مزمن گردد.

تقویت سیستم ایمنی:

اسید فولیک در ایجاد آنتی بادیهایی که در پیشگیری و درمان عفونتها نقش دارند تأثیر دارد.

سلامت پوست و مو:

اسید فولیک در حفظ سلامت پوست و ناخن و کمک به پیشگیری از سفید شدن زودرس مو موثر شناخته شده است.

سلامتی در دوران بارداری:

اسید فولیک، تنها ماده غذایی ضروری برای خانمهای باردار و تکامل جنین در آنها می باشد. در حقیقت مصرف میوه جات تازه و سبزیجاتی که غنی از فولات می باشند، از زمان لقاح تخم و شروع رشد جنین تا پایان دوران باردرای، بهترین راه جهت اطمینان از حفظ سلامت دوران بارداری می باشد. هم چنین اسید فولیک باعث بهبود شیردهی در زنان می گردد. مکملهای غذایی حاوی اسید فولیک می توانند در درمان کمبود اسید فولیک، خصوصاً مشکلات دوران قاعدگی و زخم های پا مورد استفاده قرار گیرند.

کمبود اسید فولیک:

کمبود اسید فولیک موجب بروز کم خونی می گردد که اغلب در خانمهای باردار و کودکان اتفاق می افتد. اختلالات پوستی ، ریز ش مو، اختلالات در جریان خون و تیره شدن رنگ پوست، خستگی و افسردگی ذهنی می تواند از علائم کمبود این ویتامین در بدن باشد. اختلالات تولید مثلی مانند سقط جنین خود بخودی، بارداری سخت و افزایش سرعت مرگ و میر کودک،نیز می تواند به علت کمبود اسید فولیک بوجود آید.

کمبود ویتامین B9 می تواند باعث کاهش میل جنسی در آقایان گردد. با توجه به مطالعات انجام شده، ثابت شده است دو سوم از بیماران مسن مبتلا به کمبود اسید فولیک می باشند و یک سوم از بیماران روانی نیز مقادیر پائینی از این ویتامین را در بدن خود دارند. کمبود اسید فولیک، همچنین می تواند باعث ایجاد زوال عقلی گردد. 

تقریباً تمامی داروهای ضد تشنج که در درمان صرع استفاده می شوند باعث کاهش میزان اسید فولیک در بدن می گردند. علاوه بر داروهای ضد تشنج، سایر داروها مانند ضد بارداریهای خوراکی،
پیریمتامین (داروی ضد مالاریا)، کوتریماکسازول (ترکیب حاوی سولفور) و اتانول (الکل) می توانند باعث ایجاد اختلالا در متابولیسم فولات گردند.

منابع غذایی برای اسید فولیک:

• مرکبات، جگر، لوبیا و سبزیجات
• سبوس گندم و سایر حبوبات
• سبزیجات با برگ سبز و تیره
• گوشت مرغ، خوک و صدف